احکام دائم الحدث

ج۱، مسئله ۳۵۳ . اگر انسان مرضی دارد که بی‌اختیار ادرار او قطره قطره می‌‌ریزد که به وی «مَسلوس» گفته می‌‌شود یا نمی‌‌تواند از بیرون آمدن مدفوع خودداری کند که به وی «مَبطون» گفته می‌‌شود یا مرضی دارد که نمی‌‌تواند از خارج شدن باد جلوگیری کند یا بیماری دارد که بی‌اختیار از او منی خارج می‌شود یا مواردی مانند آن،^[۱] باید به «احکام دائم الحدث» عمل نماید.

به‌طور اجمال، چنین فردی نسبت به اینکه از اوّل وقت نماز تا آخر وقت به مقدار انجام طهارت (وضو یا غسل یا تیمّم هر کدام وظیفه اوست) و خواندن نماز مهلت پیدا می‌کند یا نه، چهار حالت دارد:

• الف. یقین یا اطمینان به مهلت پیدا کردن برای تمام نماز دارد؛
• ب. یقین یا اطمینان به مهلت پیدا کردن برای قسمتی از نماز دارد؛
• ج. احتمال مهلت پیدا کردن برای همه یا قسمتی از نماز می‌دهد؛
• د. یقین یا اطمینان دارد حتّی برای قسمتی از نماز هم مهلت پیدا نمی‌کند.

حکم هر کدام از موارد در مسائل بعد ذکر می‌شود.

ج۱، مسئله ۳۵۴ . اگر دائم الحدث یقین یا اطمینان داشته باشد که از اوّل وقت نماز تا آخر آن، به مقدار انجام طهارت (وضو یا غسل یا تیمّم، هر کدام وظیفه اوست) و خواندن تمام نماز مهلت پیدا می‌‌کند، باید نماز را در آن مهلت بخواند، چه آن مهلت، اوّل وقت باشد یا وسط وقت یا آخر وقت.

شایان ذکر است، اگر مهلت او به مقدار کارهای واجب نماز است، باید در وقتی که مهلت دارد فقط کارهای واجب نماز را به‌جا آورد و کارهای مستحب، مانند اذان و اقامه و قنوت را ترک نماید.

ج۱، مسئله ۳۵۵ . اگر دائم الحدث یقین یا اطمینان داشته باشد که از اوّل وقت نماز تا آخر آن به مقدار انجام طهارت (وضو یا غسل یا تیمّم، هر کدام وظیفۀ اوست) و خواندن قسمتی از نماز مهلت پیدا می‌‌کند و پس از آن در بین نماز یک دفعه یا چند دفعه، ادرار یا مدفوع یا باد یا منی از او خارج می‌‌شود، احتیاط لازم آن است که در مهلتی که دارد وضو یا غسل یا تیمّم را به‌جا آورده و نماز بخواند.

فرد مذکور لازم نیست در بین نماز یا بعد از نماز، به سبب ادرار یا مدفوع یا باد یا منی خارج شده، دوباره وضو یا غسل یا تیمّم را انجام دهد؛ بلکه حتّی یک وضو برای چندین نمازش کافی است، خواه نماز مستحبی باشد، خواه واجب؛

مگر آنکه باطل کننده‌ای غیر از آنچه مبتلا به آن است از او سر زند، مثل آنکه بخوابد یا همان باطل کننده‌ای که به آن مبتلا است در حالی که مربوط به آن مریضی نیست از او سر زند، مثل اینکه ادرار یا مدفوع به‌طور طبیعی از او خارج شود، که در این دو صورت، باید وضو یا غسل یا تیمّم را دوباره انجام دهد.

ج۱، مسئله ۳۵۶ . دائم الحدث، چنانچه احتمال می‌‌دهد از اوّل وقت نماز تا آخر آن به مقدار انجام طهارت (وضو یا غسل یا تیمّم، هر کدام وظیفۀ اوست) و خواندن تمام نماز یا قسمتی از آن مهلت پیدا می‌‌کند، احتیاط مستحب آن است که صبر نماید، هرچند می‌تواند در اوّل وقت نماز را بخواند؛

امّا اگر بعد از نماز مهلتی پیش آید که حدث از او سر نمی‌‌زند و آن مهلت، به اندازۀ انجام طهارت و خواندن تمام یا قسمتی از نماز باشد، بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند. این حکم، در مورد کسی که به اعتقاد آنکه مهلت پیدا نمی‌کند نماز را در اوّل وقت خوانده نیز جاری است.

ج۱، مسئله ۳۵۷ . کسی که ادرار یا مدفوع یا باد یا منی، به گونه‌‌ای پی در پی از او خارج می‌‌شود که به مقدار انجام طهارت (وضو یا غسل یا تیمّم، هر کدام وظیفۀ اوست) و قسمتی از نماز مهلت پیدا نمی‌‌کند، وضو یا غسل یا تیمّم (هر کدام وظیفۀ اوست) را انجام دهد و نماز بخواند و به ادرار یا مدفوع یا باد یا منی خارج شده قبل از نماز یا میان نماز یا بعد از نماز اعتنا نکند و لازم نیست وضو، غسل یا تیمّم را دوباره انجام دهد؛ بلکه حتّی یک وضو برای چندین نمازش کافی است، خواه نماز مستحبی باشد، خواه واجب؛ البتّه احتیاط مستحب آن است که برای هر نماز یک وضو بگیرد؛ ولی برای سجده و تشهّد قضا شده و نماز احتیاط، وضوی دیگری لازم نیست.

شایان ذکر است، این فرد بر وضو یا غسل یا تیمّم خود باقی است؛ مگر آنکه باطل کننده‌ای غیر از آنچه مبتلا به آن است، از او سر بزند، مثل آنکه بخوابد یا همان باطل کننده‌ای که به آن مبتلا است در حالی که مربوط به آن مریضی نیست، از او سر زند، مثل اینکه ادرار یا مدفوع یا باد یا منی به‌طور طبیعی از او خارج شود که در این دو صورت، باید دوباره وضو یا غسل یا تیمّم را انجام دهد.

ج۱، مسئله ۳۵۸ . کسی که ادرار یا مدفوع یا باد یا منی، پی در پی از او خارج می‌‌شود، لازم نیست بعد از وضو فوراً نماز بخواند، هرچند احتیاط مستحب است که چنین کند.

ج۱، مسئله ۳۵۹ . کسی که ادرار یا مدفوع و مانند‌ آن، پی در پی از او خارج می‌‌شود، بعد از وضو گرفتن جایز است نوشتۀ قرآن را لمس نماید، هرچند در غیر حال نماز باشد.

ج۱، مسئله ۳۶۰ . کسی که ادرار یا مدفوع یا باد یا منی، پی در پی از او بیرون می‌آید، باید در صورت امکان از رسیدن نجاست به قسمت‌های دیگر جلوگیری نماید (مثل آنکه با کیسه‌ای که در آن پنبه یا چیز دیگری وجود دارد، از رسیدن ادرار به قسمت‌های دیگر جلوگیری کند و یا در مورد مدفوع، به صورتی از سرایت نجاست جلوگیری کند) و احتیاط واجب آن است که اگر سختی فوق‌العاده‌ای که معمولاً قابل تحمّل نیست ندارد، قبل از هر نماز مخرج را تطهیر نماید.

ج۱، مسئله ۳۶۱ . کسی که نمی‌‌تواند از بیرون آمدن ادرار یا مدفوع یا باد یا منی خودداری کند، اگر بیماری او به آسانی معالجه شود، احتیاط مستحب آن است که خود را معالجه نماید.

ج۱، مسئله ۳۶۲ . دائم الحدث، بعد از آنکه بیماری او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را که در هنگام بیماری طبق وظیفه‌‌اش خوانده، قضا نماید؛ ولی اگر در بین وقت نماز مریضیش خوب شود، بنابر احتیاط لازم، نمازی را که در آن وقت خوانده، دوباره بخواند.

[۱] .مثل کسی که مبتلا به بیماری است که بی اختیار خوابش می برد.