محرمات جنب
کارهایی که بر جنب حرام است
ج۱، مسئله ۴۴۲ . هفت چیز بر جنب حرام است:
اوّل: رساندن جایی از بدن خود به خطّ قرآن.
دوّم: بنابر احتیاط واجب، رساندن جایی از بدن خود به اسم مبارک ذات خداوند متعال، به هر زبانی که باشد و صفات مخصوص او؛[۱]
احتیاط مستحب آن است که فرد، اسماء پیامبران و امامان و حضرت زهرا(علیها السلام) را هم در حالت جنابت لمس ننماید.
سوّم: وارد شدن به مسجد الحرام و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)، هرچند از یک در داخل و از در دیگر خارج شود.
چهارم: توقّف در مساجد دیگر؛ ولی اگر از مسجد عبور کند، مثل اینکه از یک درِ مسجد داخل و از درِ دیگر خارج شود، مانعی ندارد.
مشاهد مشرّفۀ معصومین و حرم امامان(علیهم السلام)، بنابر احتیاط لازم، در این رابطه، حکم مساجد را دارند و منظور از حرم، روضۀ منوّره است، یعنی قسمتی که ضریح مقدّس یا قبر مطهّر در آن قرار دارد و رواق‌ها و صحن‌های متبرّکه و نیز تمام حرم امام‌زادگان، حکم مشاهد مشرّفۀ معصومین(علیهم السلام) را ندارند؛ مگر جایی که مسجد بودنش ثابت باشد.
شایان ذکر است، نمازخانه‌های منازل، ادارات، کارخانجات، مدارس و مانند آن و همین طور حسینیه‌ها، مزار شهدا، قبرستان مؤمنین و مانند آنکه مسجد نیستند، حکم مساجد را ندارند.
پنجم: وارد شدن به مسجد برای برداشتن چیزی.
ششم: وارد شدن به مسجد برای گذاشتن چیزی؛ البتّه این حکم در صورتی که قرار دادن شیء در مسجد، در حال عبور از آن باشد یا فرد خودش وارد مسجد نشده و از بیرون چیزی را در مسجد بگذارد، بنابر احتیاط واجب است.
هفتم: خواندن هر یک از آیاتی که دارای سجدۀ واجب هستند و آن در چهار سوره است:
۱. سورۀ سی و دوّم قرآن، سجده (الم تنزیل) آیۀ پانزدهم؛
۲. سورۀ چهل و یکم قرآن، فصّلت (حم سجده) آیۀ سی و هفتم؛
۳. سورۀ پنجاه و سوّم قرآن، (وَالنَّجْم) آیۀ آخر؛
۴. سورۀ نود و ششم قرآن، عَلَق (إقْرَأ) آیۀ آخر.
احتیاط مستحب آن است که فرد، سایر آیات این چهار سورۀ سجده‌‌دار را هم نخواند.
مکروهات جنب
مواردی که بر جنب مکروه است
ج۱، مسئله ۴۴۳ . نه چیز بر جنب، مکروه شمرده شده است:
اوّل و دوّم: خوردن و آشامیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد یا صورت و دست‌ها را بشوید و مضمضه کند، مکروه نیست و اگر تنها دست‌ها را بشوید کراهت کمتر می‌شود.
سوّم: خواندن بیشتر از هفت آیه از قرآن که سجدۀ واجب ندارد.[۲]
چهارم: رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خط‌های قرآن.
پنجم: همراه داشتن قرآن.
ششم: خوابیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد یا به دلیل نداشتن آب، بدل از غسل، تیمّم کند مکروه نیست.
هفتم: خضاب کردن به حنا و مانند آن.
هشتم: مالیدن روغن و انواع کِرم‌ها به بدن.
نهم: جماع کردن بعد از آنکه محتلم شده، یعنی در خواب منی از او بیرون آمده است.
[۱] منظور از صفات مخصوص، مواردی است که توضیح آن، در مسأله ((۴۱۶))ذکرشد.
[۲] کراهت خواندن قرآن برای جنب – در فرض ثابت بودن آن – به معنای ثواب کمتر است.