ج۱، مسئله ۷۳۱ . کسی که میّت را غسل می‌دهد باید عاقل و مسلمان[۱] بوده و نیز از نظر جنسیّت (مذکّر و مؤنّث بودن) مثل میّت باشد (مگر مواردی که بعداً ذکر می‌شود) و همین طور مسائل غسل را – هرچند با راهنمایی و آموزش دیگران در بین غسل – بداند و بنابر احتیاط واجب، شیعۀ دوازده امامی باشد؛
البتّه اگر میّت، مسلمان غیر شیعۀ دوازده امامی باشد و او را فردی هم مذهب با خودش بر طبق مذهب وی غسل دهد، تکلیف از شیعیان دوازده امامی برداشته شده و دوباره غسل دادن لازم نیست، مگر آنکه شیعۀ دوازده امامی، ولیّ میّت باشد که در این صورت، تکلیف از او برداشته نمی‌‌شود.
ج۱، مسئله ۷۳۲ . مرد نمیتواند زن نامحرم را غسل میّت بدهد. همچنین، زن نمیتواند مرد نامحرم را غسل میّت بدهد؛ مگر موردی که در مسألۀ «۷۳۴» خواهد آمد.
ج۱، مسئله ۷۳۳ . اگر شیعۀ دوازده امامی که هم جنس با میّت است، برای غسل دادن وجود داشته باشد، مَحرم‌های میّت بنابر احتیاط واجب نباید او را غسل دهند؛ مگر مواردی که در مسائل «۷۳۴ و ۷۳۵» خواهد آمد؛
امّا چنانچه شیعۀ دوازده امامی و هم جنس با میّت برای غسل دادن پیدا نشود، محرم‌های میّت می‌توانند وی را غسل میّت دهند و در این حال، نوبت به غسل دادن توسط غیر شیعۀ دوازده امامی که هم جنس با میّت است، نمی‌رسد.
شایان ذکر است، مَحرم‌های میّت فرقی ندارد که محرم‌های نسبی مثل مادر و خواهر باشند یا آنکه با شیر خوردن یا ازدواج محرم شده باشند و در هنگام غسل دادن متوفّیٰ توسط مَحارم وی، بهتر است او را برهنه نکنند، بلکه او را با لباس‌هایش غسل دهند.
ج۱، مسئله ۷۳۴ . مرد می‌تواند دختر بچّه‌ای را که ممیّز نیست، غسل میّت دهد و زن هم می‌تواند پسر بچّه‌ای را که ممیّز نیست، غسل میّت دهد؛ ولی در هر دو صورت، احتیاط مستحب آن است که سنّ بچّۀ غیر ممیّز از سه سال قمری بیشتر نباشد و فرقی ندارد بچّۀ غیر ممیّز، از مَحارم فرد به حساب آید یا نامحرم باشد.
ج۱، مسئله ۷۳۵ . زن و شوهر می‌توانند یکدیگر را غسل میّت بدهند، هرچند فردی که هم جنس با میّت باشد وجود داشته باشد و نیز زن و شوهر شرعی، با فوت به هم نامحرم نمی‌شوند و لمس بدن همسر و همین طور نگاه به بدن وی در حالی که فوت شده، بدون شهوت و قصد لذّت مانعی ندارد.
ج۱، مسئله ۷۳۶ . نگاه کردن به عورت میّت (در غیر زن و شوهر و بچّۀ غیر ممیّز) حرام است،[۲] هرچند فرد از محرم‌های میّت باشد و چنانچه کسی که میّت را غسل می‌دهد، به عورت او نگاه کند، گناه کرده، ولی غسل میّت باطل نمی‌‌شود؛
امّا نگاه کردن زن یا شوهر به عورت هم در هنگام غسل جایز است، هرچند کراهت دارد. همچنین، نگاه کردن به عورت بچّۀ غیر ممیّز در حال غسل جایز است.
ج۱، مسئله ۷۳۷ . اگر فردی که میّت را غسل می‌دهد اطمینان داشته باشد در هنگام غسل نظرش به عورت میّت نمی‌افتد، پوشش عورت میّت واجب نیست و امّا اگر به این امر اطمینان نداشته باشد و در معرض آن است که عورت میّت را ببیند (در غیر زن و شوهر و بچّۀ غیر ممیّز)،[۳] واجب است عورت میّت را بپوشاند.
همین طور، لمس کردن عورت میّت در هنگام غسل (در غیر زن و شوهر و بچّۀ غیر ممیّز) حرام است، هرچند فرد از مَحارم متوفّیٰ باشد؛ مگر آنکه لمس مستقیم نبوده و برای این امر از دستکش و مانند آن استفاده شود.
ج۱، مسئله ۷۳۸ . اگر میّت و کسی که او را غسل می‌دهد، هر دو مرد بالغ یا هر دو زن بالغ باشند، جایز است غیر از عورت، قسمت‌های دیگر بدن میّت برهنه باشد؛ ولی بهتر آن است که میّت از زیر لباس غسل داده شود.
این حکم در صورتی که میّت، بچّۀ نابالغ ممیّز باشد و مرد یا زن بالغی که هم جنس اوست بخواهد وی را غسل دهد نیز جاری است.
ج۱، مسئله ۷۳۹ . در غسل میّت شرط نیست غسل دهنده بالغ باشد و چنانچه بچّۀ ممیّز بتواند غسل میّت را به‌طور صحیح انجام دهد، کافی است.
[۱] . شرط مسلمان بودن، تنها در یک مورد خاص که در مسألۀ «۲۷۷» جلد اوّل منهاج الصالحین آمده است، وجود ندارد
[۲] حرام بودن نگاه به عورت بچّۀ ممیّز مُراهق (نابالغی که نزدیک به احتلام و در شُرُف بلوغ است)، بنابر فتویٰ است و در مورد بچّۀ ممیّز غیر مُراهق، چنانچه همراه با شهوت و لذّت نباشد، بنابر احتیاط واجب می‌باشد
[۳] همان.