عده وطی به شبهه

[۶۰۶] [۶۰۷] [۶۰۸] [۶۰۹] [۶۱۰] [۶۱۱] [۶۱۲] [۶۱۳] [۶۱۴] [۶۱۵] [۶۱۶] [۶۱۷] [۶۱۸] [۶۱۹] [۶۲۰] [۶۲۱] [۶۲۲] [۶۲۳] [۶۲۴] [۶۲۵] [۶۲۶]

۳. عدّۀ زنى که با او وطى به شبهه صورت گرفته است

موارد وطی به شبهه

ج۴، مسئله ۶۰۶ . منظور از «وطی به شبهه» آن است که مردی از روی جهل یا عدم التفات، با زنی که شرعاً همسرش نیست نزدیکی نماید، چه اینکه جهل به موضوع داشته باشد یا جهل به حکم؛

مانند اینکه مردی با زنی به اعتقاد اینکه همسر اوست، نزدیکی کند و بعد متوجّه شود که زن دیگری بوده، یا با زنی که نمی‌دانسته شوهر دارد ازدواج و نزدیکی نموده، یا به جهت ندانستن حکم، با زنی که در ایّام عدّه بوده ازدواج و نزدیکی کرده است.

شایان ذکر است، در این موارد فرقی بین جاهل قاصر و جاهل مقصّر غیر مردّد نیست‌.

ج۴، مسئله ۶۰۷ . اگر مرد با زنى که همسرش نیست به اعتقاد اینکه همسر خود اوست نزدیکى کند، زن باید «عدّۀ وطی به شبهه» نگه دارد؛ چه اینکه وی (زن) بداند که آن مرد شوهرش نیست یا او هم خیال می‌کرده طرف مقابل همسرش می‌باشد؛ همچنین فرقى ندارد زن، شوهردار بوده یا مجرّد؛

همچنین، فرقی نیست که وطی به شبهه با خواندن صیغۀ عقد ازدواج همراه بوده یا بدون آن باشد. بنابراین، اگر مرد زنى را براى خود عقد کند و با اعتقاد به اینکه عقد ازدواج مذکور صحیح است با او نزدیکی نماید، سپس متوجّه شود که عقد باطل بوده، زن باید عدّۀ وطى به شبهه نگه دارد و در این حکم فرقی بین عقد دائم و عقد موقّت نیست.

ج۴، مسئله ۶۰۸ . اگر مرد با زنى زنا کند و زن به اعتقاد اینکه فرد مذکور شوهر اوست حاضر به نزدیکی شده باشد، احتیاط واجب آن است که زن «عدّۀ وطى به شبهه» نگه دارد.

ج۴، مسئله ۶۰۹ . اگر مردی با زنى زنا کند و زن نیز بداند که آن مرد شوهر او نیست، لازم نیست عدّه نگه دارد، هرچند از زنا حامله شود؛

البتّه، در صورتى که زن مجرّد باشد، احتیاط مستحب آن است که قبل از ازدواج، یک حیض صبر نموده سپس ازدواج کند.^[۱]

ج۴، مسئله ۶۱۰ . اگر مردی با زن شوهردار زنا کرده، براى شوهرش جایز است با او نزدیکی نماید.^[۲]

مدّت عدّۀ‌ وطی به شبهه

ج۴، مسئله ۶۱۱ . «عدّۀ وطى به شبهه» همانند عدّۀ طلاق است و زنى که عدّۀ طلاق ندارد مانند زن یائسه، لازم نیست عدّۀ وطى به شبهه نگه دارد.^[۳]

زمان آغاز عدّۀ وطی به شبهه

ج۴، مسئله ۶۱۲ . اگر مرد زنی را به عقد خویش درآورد و با وی نزدیکی نماید و بعد از آن معلوم شود که عقد مذکور باطل بوده، زن برای ازدواج با شخص دیگر باید عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد و در این صورت، بنابر احتیاط واجب آغاز عدّه از زمانی است که باطل بودن عقد، شرعاً برای زن^[۴] ثابت شود.^[۵]

ج۴، مسئله ۶۱۳ . اگر وطى به شبهه‌‌ بدون خواندن عقد صورت گرفته، آغاز عدّه از هنگام فراغ از وطى و نزدیکى می‌باشد.^[۶]

ج۴، مسئله ۶۱۴ . در محاسبۀ عدّۀ وطی به شبهه برای زنی که باید سه پاکی (سه طُهْر) عدّه نگه دارد، بنابر احتیاط واجب پاکی بعد از فراغ از وطی تا حیض اول را آغاز عدّه قرار ندهد، بلکه احتیاط واجب آن است که صبر کرده تا حیض شود و پاکی بعد از حیض اوّل را آغاز عدّه قرار دهد.

حکم استمتاعات شوهر در زمان عدّه

ج۴، مسئله ۶۱۵ . زنى که با او وطى به شبهه شده، در صورتى که شوهردار باشد، نزدیکى با آن زن توسط شوهرش تا زمانى که ایّام عدّۀ وطى به شبهه تمام نشده جایز نیست؛ ولى سایر استمتاعات زناشویی توسط وی (شوهر) اشکال ندارد، هرچند احتیاط مستحب ترک آن است.^[۷]

همراه شدن عدّۀ دیگر با عدّۀ وطی به شبهه

ج۴، مسئله ۶۱۶ . اگر زنى را که با او وطى به شبهه شده، شوهرش طلاق دهد، یا زنى که شوهرش او را طلاق داده در زمان عدّه، مرد دیگری با وی وطى به شبهه نماید، این زن برای ازداوج با شخص دیگر (غیر از مرد اوّل و دوّم) بنابر احتیاط واجب باید دو عدّه نگه دارد.^[۸]

شایان ذکر است، چنانچه زن حامله نباشد، هر کدام از عدّۀ طلاق و عدّۀ وطى به شبهه که زودتر آغاز شده، مقدّم است و پس از پایان عدّۀ اوّل، براى دیگرى عدّه نگه مى‌دارد.

ولی اگر زن از یکى از آن دو مرد حامله شده باشد، عدّۀ حمل مقدّم است و بعد از وضع حمل، عدّۀ دیگر را نگه داشته یا آن را تکمیل مى‌کند؛

امّا اگر زن بخواهد با شوهر سابقش زندگی کند، در صورتی که طلاق بائن باشد، زن باید عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد، سپس اقدام به ازدواج با شوهر سابقش نماید و لازم نیست برای ازدواج با وی عدّۀ طلاق نگه دارد و چنانچه طلاق رجعی باشد، شوهرش می‌تواند در ایّام عدّۀ طلاق بدون عقد جدید به وی رجوع نماید و در این صورت، زن باید عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد که توضیح آن در مسألۀ «۶۱۵» ذکر شد؛

اگر زن بخواهد با مرد دوّم (وطی کننده) ازدواج نماید، در غیر مواردی که موجب حرمت ابدی می‌شود،^[۹] زن باید عدّۀ طلاق نگه دارد و لازم نیست عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد.

ج۴، مسئله ۶۱۷ . حکم مذکور در مسألۀ قبل، در مورد زنی که با وی وطی به شبهه شده و علاوه بر آن، در عدّۀ عقد موقّت به سر می‌برد یا آنکه شوهرش فوت نموده و باید عدّۀ وفات نگه دارد نیز جاری می‌باشد.

موارد تعدّد و عدم تعدّد عدّۀ وطی به شبهه

ج۴، مسئله ۶۱۸ . اگر مردى با زنى وطى به شبهه نماید، سپس مرد دیگرى با او وطى به شبهه کند، زن باید عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد و بنابر احتیاط واجب باید برای هر کدام عدّۀ وطى به شبهۀ جداگانه‌ای نگه دارد؛^[۱۰]

البتّه، این در صورتی است که زن بخواهد با شخص سوّمی ازدواج نماید؛ امّا اگر بخواهد با مرد اوّل (اوّلین وطی کننده) ازدواج نماید، چنانچه از موارد حرمت ابدی نبوده^[۱۱] و مانع شرعی دیگری نباشد، کافی است برای وطی به شبهۀ دوّم عدّه نگه دارد و لازم نیست برای وطی به شبهۀ اوّل نیز عدّه نگه دارد.

همین طور، اگر زن مذکور بخواهد با مرد دوّم (دوّمین وطی کننده) ازدواج نماید، چنانچه از موارد حرمت ابدی نبوده و مانع شرعی دیگری نباشد، کافی است برای وطی به شبهۀ اوّل عدّه نگه دارد و لازم نیست برای وطی به شبهۀ دوّم نیز عدّه نگه دارد.

ج۴، مسئله ۶۱۹ . اگر یک مرد دو یا چند بار با زنى وطى به شبهه نماید، چنانچه زن برای ازدواج با مرد دیگر، یک عدّۀ وطى به شبهه نگه دارد کافى است.

ج۴، مسئله ۶۲۰ . اگر مرد با زنی که مجرّد (بدون شوهر) بوده و در عدّۀ کسی نیست وطی به شبهه کند، در صورتی که زن مذکور بخواهد با همان مرد (وطی کننده) ازدواج نماید و مانع شرعی دیگری از ازدواج با وی نباشد، لازم نیست عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد.

ج۴، مسئله ۶۲۱ . اگر مرد با زنی که شوهردار و عقد دائم بوده، وطی به شبهه کند، سپس شوهرش وی را طلاق دهد، در صورتی که زن بخواهد با همان مرد (وطی کننده) ازدواج نماید، چنانچه از موارد حرمت ابدی نبوده^[۱۲] و مانع شرعی دیگری از ازدواج با وی نباشد، کافی است زن عدّۀ طلاق نگه دارد و لازم نیست برای وطی به شبهه نیز عدّه نگه دارد.

همین طور است حکم، اگر زن در ایّام عدّۀ طلاق باشد و مرد دیگری با وی وطی به شبهه کند،^[۱۳] سپس زن بخواهد با همان مرد (وطی کننده) ازدواج نماید.

ج۴، مسئله ۶۲۲ . اگر مرد با زنی که شوهردار و عقد موقّت بوده، وطی به شبهه کند و مدّت عقد موقّت به پایان رسد یا شوهرش مدّت باقیمانده را بذل نموده و ببخشد، در صورتی که زن بخواهد با همان مرد (وطی کننده) ازدواج نماید، چنانچه از موارد حرمت ابدی نبوده^[۱۴] و مانع شرعی دیگری از ازدواج با وی نباشد، کافی است زن همان عدّۀ عقد موقّت را نگه دارد و لازم نیست برای وطی به شبهه نیز عدّه نگه دارد.

همین طور است حکم، اگر زن در ایّام عدّۀ عقد موقّت باشد و مرد دیگری با وی وطی به شبهه کند،^[۱۵] سپس زن بخواهد با همان مرد (وطی کننده) ازدواج نماید.

ج۴، مسئله ۶۲۳ . مردى که همسرش را طلاق بائن داده، سپس در دوران عدّۀ طلاق، مرد دیگری با وی وطى به شبهه کرده، در صورتی که زن بخواهد با همان شوهر سابقش مجدّداً ازدواج نماید، کافی است عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد و لازم نیست عدّۀ طلاق را نیز تمام نماید.

ج۴، مسئله ۶۲۴ . زنی که عقد موقّت مردی بوده و مدّت عقد به پایان رسیده یا شوهرش مدّت باقیمانده را بذل نموده و بخشیده است، سپس در دوران عدّۀ عقد موقّت، مرد دیگری با وی وطی به شبهه کرده، در صورتی که زن بخواهد با همان شوهر سابقش مجدّداً ازدواج نماید، کافی است عدّۀ وطی به شبهه نگه دارد و لازم نیست عدّۀ عقد موقّت را نیز تمام نماید.

ج۴، مسئله ۶۲۵ . مردى که همسرش را طلاق بائن داده، سپس در دوران عدّۀ طلاق با او وطى به شبهه نموده، لازم نیست زن برای ازدواج با مرد دیگر دو عدّۀ جداگانه نگه دارد و کافی است براى وطى به شبهه عدّه را از سر بگیرد.^[۱۶]

ج۴، مسئله ۶۲۶ . اگر مرد در مدّت عدّۀ عقد موقّت، با همسرش (همسر سابقش) وطی به شبهه کند، لازم نیست زن برای ازدواج با مرد دیگر دو عدّۀ جداگانه نگه دارد و کافی است براى وطى به شبهه عدّه را از سر بگیرد.^[۱۷]