مسأله ۱۶۴ : احرام بستن پیش از میقات جایز نیست، و در احرام عبور نمودن کفایت نمی‌کند، بلکه بایستی از خود میقات احرام بسته شود، و از این حکم دو مورد استثناء می‌شود :
۱ ـ آنکه نذر نماید که پیش از رسیدن به میقات احرام ببندد، که در این صورت احرام بستن قبل از میقات صحیح و احتیاجی به تجدید آن در میقات یا گذشتن از میقات نیست، بلکه می‌تواند از راهی به مکه برود که به هیچ یک از میقاتها برخورد نکند، و در این حکم فرقی بین حج واجب و مستحب و عمره مفرده نیست .
بلی فرقی که هست این است که اگر احرام برای حج یا عمره تمتع باشد، لازم است در ماهای حج باشد ( شوال، ذی القعده، ذی الحجه ) چنانکه گذشت .
۲ـ کسی که قصد عمره مفرده در ماه رجب دارد، و بیم آن داشته باشد که اگر احرام را تا میقات به تأخیر اندازد موفق به درک عمره ماه رجب نشود، برای چنین شخصی جایز است قبل از میقات احرام ببندد و برای او عمره رجب شمرده می‌شود، هرچند بقیه اعمال عمره را در ماه شعبان به جا آورد، و در این حکم فرقی بین عمره واجب و مستحب نیست.
مسأله ۱۶۵ : بر مکلف واجب است یقین به رسیدن به میقات پیدا نموده و احرام ببندد یا اطمینان به آن حاصل نماید، یا حجت شرعی داشته باشد، و چنانچه شک در رسیدن به میقات داشته باشد، احرام بستن برای او جایز نخواهد بود .
مسأله ۱۶۶ : کسی که نذر نموده قبل از میقات احرام ببندد و بر خلاف نذر خود از میقات احرام بست، احرام وی باطل نیست، ولی کفاره مخالفت نذر بر او واجب می‌شود، اگر از روی عمد این کار را کرده باشد .
مسأله ۱۶۷ : همچنان که تقدیم احرام بر میقات جایز نیست، تأخیر آن از میقات نیز جایز نیست، پس کسی که قصد حج یا عمره یا دخول حرم یا مکه را دارد، جایز نیست در حال اختیار از میقات بگذرد مگر آنکه احرام بسته باشد هرچند میقات دیگری در پیش روی داشته باشد، و هرگاه بدون احرام از میقات گذشته، در صورت امکان باید به میقات برگردد، مگر کسی که بدون عذر از ذو الحلیفه گذشته و به جحفه رسیده باشد، که چنین شخصی بنا بر اظهر برایش کافی است که از جحفه احرام ببندد، اگرچه گناهکار است .
و احوط این است که مکلف از محاذی میقات نگذرد مگر با احرام، اگرچه بعید نیست که گذشتن جایز باشد، در صورتی که در پیش روی مکلف میقاتی یا محاذی میقاتی باشد .
و چنانچه مسافر قصد انجام مناسک یا دخول حرم یا مکه نداشته باشد، مانند مسافری که کاری در بیرون حرم داشته باشد، ولی بعد از گذشتن از میقات قصد دخول حرم نماید، در این صورت جایز است که برای انجام عمره مفرده از اولین نقطه بیرون حرم احرام ببندد .
مسأله ۱۶۸ : هرگاه مکلف ـ در غیر صورتی که گذشت ـ از روی علم و عمد احرام از میقات را ترک نمود و از آن گذشت، در آن دو صورت است :
اوّل : آنکه بتواند به میقات برگردد، که در این صورت واجب است به میقات برگشته و از آن احرام ببندد، خواه از داخل حرم برگردد یا از بیرون آن، پس اگر چنین کرد، عملش بدون اشکال صحیح خواهد بود .
دوم : آنکه نتواند به میقات برگردد، چه در بیرون حرم باشد و چه در داخل آن، و اگر داخل آن باشد چه بتواند بیرون برود و چه نتواند، و اظهر در این صورت بطلان حج است و عدم کفایت احرام از غیر میقات، و وجوب انجام حج در سال دیگری در صورتی که مستطیع باشد .
مسأله ۱۶۹ : هرگاه مکلف به جهت فراموشی یا بی هوشی و مانند اینها یا نداشتن حکم یا ندانستن میقات ـ در غیر صورتی که گذشت ـ احرام را ترک نماید، یعنی بدون احرام از میقات بگذرد، در آن چهار صورت است :
اوّل : آنکه بتواند به میقات برگردد، که در این صورت واجب است به میقات برگشته و از همان جا احرام ببندد.
دوّم : آنکه در حرم باشد و برگشتن به میقات غیر ممکن و به بیرون حرم ممکن باشد، که در این صورت لازم است از حرم بیرون رفته و از بیرون حرم محرم شود .
و اولی در این صورت این است که هرچند می‌تواند از حرم دور شود سپس از آنجا احرام ببندد .
سوّم : آنکه در حرم باشد و برگشتن به بیرون حرم برایش ممکن نباشد، که در این صورت لازم است از جای خود احرام ببندد، هرچند وارد مکه شده باشد .
چهارم : آنکه در خارج حرم باشد و نتواند به میقات برگردد . و احوط در این صورت این است که به مقدار ممکن برگردد سپس محرم شود .
و در تمام این چهار صورت اگر مکلف وظایفی را که گفته شد انجام بدهد . حکم به صحت عمل او می‌شود . و کسی که احرام را قبل یا بعد از میقات بسته باشد، اگرچه از روی ندانستن یا فراموشی باشد حکم کسی را دارد که احرام نبسته و چهار صورت گذشته در حق او جاری است .
مسأله ۱۷۰ : هرگاه زن حائض از روی جهل به حکم و ندانستن مسأله از میقات احرام نبسته و داخل حرم شد، پس احوط این است که در صورتی که نتواند به میقات برگردد، به بیرون حرم رفته و از آنجا احرام ببندد، بلکه احوط برای او در این صورت این است که تا آنجا که ممکن است از حرم دور شود سپس احرام ببندد به شرطی که این عمل مستلزم فوت حج نباشد، و در صورتی که انجام این عمل برایش ممکن نباشد، با دیگران یکسان خواهد بود، یعنی در چنین صورتی حکم او همان حکمی است که برای دیگران یکسان خواهد بود، در مسأله ( ۱۶۹ ) ذکر شد .
مسأله ۱۷۱ : هرگاه عمره فاسد شد، اگرچه به علت فساد احرام آن باشد، واجب است در صورت امکان از سر گرفته شود، و در صورت عدم اعاده آن هرچند بجهت کمی وقت باشد، حج فاسد خواهد بود و لازم است در سال بعد اعاده شود .
مسأله ۱۷۲ : جمعی از فقها فرموده اند : اگر مکلف از روی نادانی یا فراموشی عمره را بدون احرام بجا آورد، عمره وی صحیح است، و این فرمایش خالی از اشکال نیست، و احتیاط در این صورت این است که در صورت امکان به ترتیبی که گفته شد اعاده نماید .
مسأله ۱۷۳ : در مسائل گذشته بیان نمودیم، کسی که وطنش از مکه دور باشد، واجب است از یکی از پنج میقات اول که ذکر آنها گذشت برای عمره احرام ببندد، پس اگر راهش از آن میقات باشد اشکالی وجود ندارد، و اگر در راهش از هیچ‌یک از آنها نمی‌گذرد چنانچه در این زمان چنین است زیرا اغلب حجاج ابتدا وارد فرودگاه جده می‌شوند و قسمتی از آنها می‌خواهد اعمال عمره و حج را بر رفتن مدینه منوره مقدم بدارند و معلوم است که جده ازجمله میقاتها نیست بلکه محاذی بودن آن با یکی از میقاتها هم ثابت نشده بلکه اطمینان به عدم محاذات با آن حاصل است، بنابراین حجاج می‌توانند یکی از سه راه را اختیار کنند :
اوّل : اینکه نذر نمایند که در وطن خود را در راه قبل از گذشتن از آسمان بعضی از میقاتها احرام ببندد، و بر طبق نذر خود عمل نمایند، و این در صورتی خالی از اشکال است که مستلزم زیر سایه قرار گرفتن از شعاع آفتاب نباشد، مانند آنکه سفر در شب صورت بگیرد، و مستلزم حفظ نمودن خود از باران نیز نباشد .
دوّم : اینکه از جده به یکی از میقاتها یا محاذی یکی از آنها برود و از آنجا احرام ببندد، و یا به جایی برود که در پشت یکی از میقاتها قرار گرفته باشد و از آنجا با نذر احرام ببندد، مانند ( رابغ ) که پشت جحفه قرار گرفته .
توضیح : رابغ شهر معروفی است که بین آن و شهر جده جاده عمومی وجود دارد و رسیدن به آن آسان است، بر خلاف جحفه که رفتن به آنجا ممکن است سخت باشد .
سوّم : اینکه از جده با نذر احرام ببندد، و این در صورتی جایز است که بداند ـ اگرچه اجمالاً ـ بین جده و حرم نقطه ای وجود دارد که محاذی یکی از میقاتها باشد، چنانکه بعید هم نیست در این راه نقطه ای محاذی جحفه وجود داشته باشد و اما اگر فقط احتمال وجود آن را بدهد و علم به آن برای او حاصل نشود، پس برای چنین شخصی اختیار راه سوم جایز نیست .
بلی اگر به جده آمد به قصد رفتن به یکی از میقاتها یا آنچه در حکم آنها است، و بعداً نتوانست برود، در این صورت نیز جایز است از جده با نذر احرام ببندد، و بنا بر اظهر لازم نیست در این صورت احرام خود را قبل از دخول در حرم تجدید نماید .
مسأله ۱۷۴ : در سابق گفته شد شخصی که می‌خواهد حج تمتع به جا آورد، واجب است که برای حج خود از مکه محرم شود، پس اگر با علم و عمد از جای دیگری غیر از مکه احرام ببندد، احرامش صحیح نخواهد بود، هرچند با احرام وارد شود، بلکه در صورت امکان واجب است احرام را در مکه تجدید نماید، و در غیر این صورت حجّش باطل خواهد بود .
مسأله ۱۷۵ : هرگاه کسی که می‌خواهد حج تمتع نماید فراموش نمود که از مکه محرم شود، در صورت امکان واجب است به مکه برگردد، و اگر ممکن نشد، از جای خود هرچند در عرفات باشد احرام ببندد، و حجّش صحیح خواهد بود، و همچنین است حکم کسی که مسأله را نمی‌دانسته .
مسأله ۱۷۶ : کسی که احرام حج را به کلی فراموش نموده و تا پایان اعمال حج یادش نیاید، حجش صحیح است و همچنین است حکم جاهل به مسأله .