واجبات احرام سه چیز است :
اوّل : نیت، یعنی قصد به جا آوردن حج یا عمره برای نزدیک شدن به رضای الهی، و در نیت معتبر نیست که بطور تفصیل اعمال عبادتی را که میخواهد انجام دهد
بداند، بلکه معرفت اجمالی هم کفایت میکند، پس اگر مکلف هنگام نیت اعمال واجب در عمره را ـ مثلاً ـ بهطور تفصیل نداند برای او کفایت میکند که آنها را تدریجاً از روی مناسک یا از آموزنده ای که با و اطمینان دارد یاد بگیرد .
و در نیت چند چیز معتبر است :
۱ـ قصد قربت و اخلاص، مانند عبارات دیگر . و مراد از قصد قربت و اخلاص این است که : مکلف قصد نزدیک شدن به رضای الهی به وسیله انجام عبادت منظور داشته باشد و هیچ هدف منافی با آنچه ذکر شد نداشته باشد .
۲ـ حصول نیت در جای مخصوص، و مقصود از این جای مخصوص در مبحث میقاتها بیان شد .
۳ـ مشخص نمودن عبادتی که قصد احرام برای آن دارد، که آیا حج است و یا عمره، و تعیین حج که تمتع است یا قِران یا اِفراد، و در صورتی که قصد انجام عبادت از طرف دیگری را دارد باید آن را قصد کند، و برای اینکه از طرف خودش به حساب آید کافی است که قصد انجام آن از طرف دیگری ننماید، و بنا بر اظهر برای حصول امتثال آنچه که به نذر بر مکلف واجب شده، کافی است که آنچه نذر نموده بر عملش منطبق باشد، و لزومی ندارد قصد کند حجی که انجام میدهد ـ مثلاً ـ حج نذری است، همچنان که برای اینکه حجّی که انجام میدهد حجةالاسلام باشد، کفایت میکند که حجةالاسلامی که بر او واجب شده بر عملش منطبق باشد، و نیاز بقصد زائدی نیست .
مسأله ۱۷۷ : در صحت نیت به زبان آوردن آن لازم نیست اگرچه مستحب است، همچنان که در قصد قربت لازم نیست آن معنی را در ذهن خود احضار نماید، بلکه همین قدر کفایت میکند که داعی انگیزه او بر انجام عبادات قربت باشد، مانند عبادتهای دیگر که در آنها داعی کافی است .
مسأله ۱۷۸ : در صحت احرام عزم بر ترک محرمات احرام لازم نیست، چه در هنگام بستن احرام و چه بعد از آن تا پایان احرام، بنابراین حتی در صورتی که قصد انجام دادن محرمات احرام وجود داشته باشد احرام صحیح است بلی اگر در حین احرام عمره مفرده مکلف قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند، یا تردید دارد که این کار را بکند یا نه، ظاهر این است که احرامش باطل است، و بنا بر احتیاط حکم استمناء هم همین است .
و امّا اگر در حین احرام قصد ترک این دو را داشته باشد ولی بر قصد خود باقی نماند، به این صورت که بعد از انجام احرام قصد انجام یکی از این دو کار را نماید، در
این صورت احرامش باطل نمیشود .
دوّم : تلبیه، یعنی گفتن این چند جمله است : (( لبیک اللهم لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک ))
. و احوط و اولی اضافه نمودن این جمله است : (( ان الحمد و النعمة لک و الملک لا شریک لک )) . و جایز است کلمه لبیک را به آخرش اضافه نماید، و بگوید : (( …لاشریک لک لبیک )).
مسأله ۱۷۹ : بر مکلف لازم است الفاظ تلبیه را یاد گرفته و ادا نمودن آنها را به طور صحیح نیز یاد بگیرد، مانند تکبیرة الاحرام در نماز، هرچند این معنی با تلقین دیگری باشد، یعنی دیگری که خوب بلد است بگوید مکلف مانند او بگوید، پس اگر این الفاظ را یاد نگرفت و تلقین هم برایش میسور نبود، در این صورت میتواند به ادای غیر صحیح آنها اکتفا نماید، بهشرط اینکه آنقدر غیر صحیح نباشد که عرفاً صدق تلبیه بر آن نکند، پس اگر طوری باشد که عرفاً بر آن صدق نکند، احوط این است که هم الفاظ و جمله های دیگری از زبان عربی که همان معانی را بدهد بگوید و هم ترجمه تلبیه را بگوید و هم نائب جهت ادای تلبیه بگیرد.
مسأله ۱۸۰ : شخص گنگ و لال اگر به علّت عارضه که برای او پیش آمده چنین شده است، در صورتی که توجه به الفاظ تلبیه برای او حاصل شود و آنها را درک نماید، باید تلبیه را به اندازه ای که میتواند بگوید، و اگر نتواند اصلاً آن را ادا نماید، باید در وقتی که آن را بر قلب خود میگذراند زبان و دو لب خود را مانند کسی که تلبیه می گوید به حرکت در آورده، و با انگشت خود به آن اشاره نماید به طوری که الفاظ تلبیه را مجسّم کند .
اما کسی که از اوّل گنگ و لال و کر بوده و هرکسی که مثل او است باید زبان و دو لب خود را مانند کسی که تلبیه میگیرد به حرکت درآورد، و با انگشت خود نیز به آن اشاره نماید .
مسأله ۱۸۱ : بچه غیر ممیز، دیگری به جای او تلبیه میگوید .
مسأله ۱۸۲ : احرام حج تمتع و احرام عمره تمتع و احرام حج اِفراد و احرام عمره مفرده، بدون تلبیه منعقد نمیشود، و اما حج قِران همچنان که احرامش به تلبیه محقق و منعقد میشود، به اِشعار یا تقلید نیز محقق میشود، و اِشعار مختص به شتر قربانی است، و تقلید مشترک است بین شتر و غیر آن مانند گاو و گوسفند و اولی در شتر جمع بین اِشعار و تقلید است، و احوط و اولی گفتن تلبیه است در حج قِران، هرچند که احرامش را به اِشعار یا تقلید منعقد نموده باشد .
و اِشعار عبارت است از پاره نمودن یک طرف کوهان شتر و خون آلود نمودن آن است تا اینکه معلوم شود قربانی است، و احتیاط آن است که طرف راست کوهانش را پاره نماید بلی اگر شترهای قربانی زیاد باشند، جایز است که یک نفر میان هر دو شتر بایستند و کوهان یکی را در طرف راست و دیگری را در طرف چپ پاره نماید .
و تقلید عبارت از این است که ریسمان یا تسمه ـ یعنی بندی که از چرم ساخته شده باشد ـ یا نعلین و مانند آن به گردن قربانی بیاویزند تا اینکه معلوم شود قربانی است، و بعید نیست که تجلیل به جای تقلید کفایت کند، و تجلیل عبارت از این است که قربانی را به جامه ای مانند آن بپوشانند تا اینکه معلوم شود قربانی است .
مسأله ۱۸۳ : در صحت احرام، طهارت از حدث اصغر و اکبر شرط نیست، و کسی که محدث به حدث اصغر یا حدث اکبر باشد احرام وی صحیح است .
به عبارت واضح تر : احرام بستن شخص بی وضو یا جنب یا زن در حال حیض یا نفاس و مانند آن اشکالی ندارد .
مسأله ۱۸۴ : تلبیه ـ و همچنین اِشعار و تقلید برای حج قِران ـ در احرام مانند تکبیرة الاحرام در نماز است، بنابراین احرام بدون آن محقق نمیشود پس هرگاه نیت احرام نموده و دو لباس احرام را پوشیده، و یکی از محرمات احرام را قبل از تلبیه گفتن به جا آورد، گناهی نکرده و کفاره ای بر وی نخواهد بود .
مسأله ۱۸۵ : کسی که از مسجد شجره احرام بسته است، بهتر است تلبیه را تا رسیدن به اول (( بیداء)) که کنار آخر ذو الحلیفه است هنگامی که زمین هموار میشود به تأخیر اندازد و در آنجا تلبیه بگوید، اگرچه احوط این است که تلبیه را در میقات بگوید ولی گفتن به صدای بلند را تا رسیدن به بیداء به تأثیر اندازد، این حکم مرد است، و امّا زن در هیچ حال و جایی، از او خواسته نشده که صدای خود را به تلبیه بلند کند .
و اولی برای کسی که میخواهد احرام را از باقی میقاتها ببندد این است که گفتن تلبیه را تا پس از قدری به تأخیر اندازد، و برای کسی که میخواهد احرام از مسجد الحرام ببندد این است که گفتن تلبیه را تا( رقطاء) به تأخیر اندازد . و ( رقطاء ) نام جایی است که قبل از ( ردم ) قرار گرفته، و ( ردم ) نام جایی است در مکه در نزدیکی مسجد ( رایه ) قبل از مسجد ( جن ) و در نزدیکی آن، و گفته شده که نام فعلی جایی که ( ردم ) به آن گفته می شده ( مدعی ) است .
مسأله ۱۸۶ : گفتن تلبیه یک بار واجب است، بلی مستحب است که زیاد گفته شود و تا میتواند تکرار کند، و احوط برای کسی که عمره تمتع به جا میآورد قطع آن است هنگامی که چشمش به جای خانه های قدیم مکه بیفتد، و حدود خانه های قدیم برای کسی که از بالای مکه از راه مدینه بیاید ( عقبه مدنیین ) است، و برای کسی که از پائین مکه بیاید ( عقبه ذی طوی ) میباشد .
و همچنان که احوط برای کسی که عمره مفرده بجا میآورد قطع آن است هنگام ورود به حرم، در صورتی که از خارج حرم آمده باشد، و هنگام دیدن جای خانه های مکه، در صورتی که از اولین جای بیرون حرم احرام بسته باشد، و برای کسی که حج بجا میآورد ـ هر نوع حجی که باشد ـ قطع آن است هنگام زوال آفتاب روز عرفه .
مسأله ۱۸۷ : اگر پس از پوشیدن دو لباس احرام و پیش از گذشتن از جایی که به تأخیر انداختن تلبیه از آن جایز نیست، شک کند که تلبیه را گفته یا نه، بنا بر نگفتن گذاشته و تلبیه را بگوید، و اگر بعد از تلبیه گفتن شک کند که آیا درست گفته یا نه، بنا بر درست بودن بگذارد، و احرام و عملش صحیح است .
سوّم : پوشیدن دو جامه احرام ( ازار و رداء ) است پس از کندن لباسهایی که پوشیدنش بر محرم حرام است، و بچه های نابالغ از این حکم مستثنا میباشند و جایز است کندن لباسهای آنان را تا رسیدن به (( فخ )) به تأخیر اندازند، در صورتی که از آن راه بروند .
و ظاهر این است که در پوشیدن دو جامه احرام کیفیت مخصوصی معتبر نیست، پس جایز است ازار مانند لنگ به دور کمر خود بسته به هر طوری که بخواهد، و رداء را مانند عبا بر دوش بگیرد، و یا اینکه بعد از انداختن آن مثل عبا بر دوش طرف راست آن را ـ مثلاً ـ زیر بغل چپ بگیرد، و یا برعکس، و مانند آن از نحوه های مختلف پوشیدن، اگرچه احوط پوشیدن دو جامعه به ترتیبی که متعارف است میباشد .
مسأله ۱۸۸ : بنا بر اظهر پوشیدن دو جامه احرام واجب مستقل است و شرط تحقق احرام نیست .
مسأله ۱۸۹ : احتیاط این است که ازار به اندازه ای باشد که از ناف تا زانو را بپوشاند، و رداء به اندازه ای باشد که دو شانه و دو بازو و مقدار قابل توجهی از کمر را بپوشاند .
و احتیاط واجب این است که پوشیدن آنها پیش از نیت و تلبیه باشد، پس اگر نیت و تلبیه را پیش از پوشیدن بجا آورد، احوط و اولی این است که پس از پوشیدن
نیت و تلبیه را اعاده نماید .
مسأله ۱۹۰ : هرگاه از روی ندانستن یا فراموشی موقعی که پیراهن در بدن دارد احرام ببندد آن را باید بیرون آورد و احرامش صحیح است، بلکه اظهر این است که حتی در صورتی که این کار از روی علم و عمد صورت بگیرد احرام صحیح خواهد بود .
و اما اگر بعد از احرام پیراهنی پوشید، احرامش بدون شک صحیح است، ولی باید آن را پاره کند و از طرف پا بیرون آورد .
مسأله ۱۹۱ : پوشیدن پیش از دو جامه در اول احرام یا بعد از آن جلوگیری از سرما یا گرما یا غیر آن اشکالی ندارد .
مسأله ۱۹۲ : آنچه در لباس نمازگزار شرط است، در دو جامه احرام نیز شرط است، پس لازم است که دو جامه احرام از حریر خالص و از اجزای حیوانات درنده نباشند، بلکه بنابر احتیاط از اجزای هر حیوانی که خوردن گوشتش حرام است نیز نباشد و همچنین لازم است پاک باشند، بلی نجس شدن به نجاستی که در نماز بخشوده است اشکالی ندارد .
مسأله ۱۹۳ : احتیاط این است که هیچ قسمتی از ازار بدن نما نباشد، ولی این شرط در رداء معتبر نیست .
مسأله ۱۹۴ : احوط و اولی در دو جامه احرام این است که بافتنی باشند، و از قبیل چرم و پوست و نمد نباشد .
مسأله ۱۹۵ : پوشیدن رداء و ازار فقط بر مردان واجب است، و زنان میتوانند در لباسهای عادی خود در صورتی که دارای شرایط ذکر شده باشد احرام ببندند .
مسأله ۱۹۶ : پوشیدن حریر اگرچه فقط بر مردان حرام است، ولی احتیاط این است زنان نیز در جامه حریر احرام نبندند، بلکه احتیاط این است که هیچ چیزی که از حریر خالص باشد، در تمام احوال احرام نپوشند، مگر در حال ضرورت مانند حفظ نمودن خود از سرما یا گرما .
مسأله ۱۹۷ : چنانچه یکی از دو جامه احرام یا هر دو بعد از احرام بستن نجس شود، احوط این است که هرچند زودتر تبدیل یا تطهیر نماید .
مسأله ۱۹۸ : واجب نیست جامه های احرام را به طور دائم بپوشد، و برداشتن رداء از روی دوش برای ضرورت یا غیر آن اشکالی ندارد، همچنان که عوض کردن آن ـ با مراعات شرایط ذکر شده در جامه جدید ـ مانعی ندارد .