۱. محارم انسان ج۴، مسئله ۷۲ . ازدواج با افرادی که به انسان مَحرم هستند، حرام و باطل است؛ محارم سه دستهاند: ۱. محارم...
ازدواج (کلیات)
فضیلت و اهمیّت ازدواج ازدواج موهبتی الهی است که در قرآن کریم به آن سفارش شده است: «وَأَنْکِحُوا الْأَیامی مِنْکُمْ...
احکام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آنان
۱. نگاه و تماس بدنی نگاه مرد به زن و دختر نامحرم ج۴، مسئله ۱ . نگاه کردن مرد به مو و بدن زن بالغ نامحرم (غیر از صورت و...
حجر مریض
۵. بیمار در بیماری متّصل به فوت حکم بیماری غیر متّصل به فوت ج۳، مسئله ۱۶۸۵ . بیماری که مریضیش متّصل به مرگش نشود در...
حجر مجنون و سفیه و مفلس
۲. دیوانه (مجنون) ج۳، مسئله ۱۶۴۳ . تصرّفات فرد دیوانه (مجنون) در اموری که فرد نابالغ در آنها محجور و ممنوع از تصرّف...
حجر نابالغ
حَجْر (احکام افرادی که از تصرّف در اموال خود ممنوع هستند) ج۳، مسئله ۱۶۰۳ . برخی از افراد شرعاً نسبت به تصرّف در «اموال...
قاعدۀ اقرار و مقاصّۀ نوعى
توضیح مقدّماتی ج۳، مسئله ۱۵۹۳ . شیعیان گاه در قراردادها و معاملات یا امور حقوقی یا ازدواج و مانند آن با غیر شیعیان...
اقرار
تعریف اقرار ج۳، مسئله ۱۵۷۱ . «اقرار» آن است که فردی اعتراف نماید حقّی بر عهدۀ وی ثابت است یا حقّی را که به نفع اوست از...
امور ضمانآور
امور ضمانآور[۱] ضمان ید ج۳، مسئله ۱۵۴۵ . یکی از اموری که موجب ضمان میشود آن است که اموال دیگران به ناحق، هرچند از...
وظیفه غاصب
وظایف غاصب (و توضیحات بیشتر در ضمان غاصب) وظیفۀ غاصب در صورت دسترسی به مال غصب شده لزوم برگرداندن خود مال ج۳، مسئله...
غصب
غصب و سایر امور ضمانآور غصب مذمّت و نکوهش غصب غصب، یکى از گناهان کبیره است که عقل و نقل (قرآن و روایات) بر زشتی و...
شرایط مالک شدن برخی از حیوانات
ج۳، مسئله ۱۴۷۰ . انسان با هر یک از امور ذیل، مالک حیوان وحشی[۱] - اعم از چهارپایان، پرندگان یا غیر آن - که جزء مباحات...
مال پیدا شده
مالی که در دست کسی قرار ندارد و صاحبش آن را گم کرده، برای یابندۀ آن احکام ویژهای وجود دارد که در این فصل به بیان آن...
برخی احکام همسایگی
ج۳، مسئله ۱۴۰۲ . رعایت حقّ همسایه و معاشرت نیکو با همسایگان در روایات زیادی تأکید شده و آزار و اذیّت آنان، حرام شمرده...
مشترکات
منظور از «مشترکات» (در این «فصل»)، عبارت است از: «راهها، کوچهها و خیابانها» - «مساجد» - «مدارس وقفی» - «آبها» -...
آباد کردن زمینهای موات (بایر)
در این فصل، به بیان توضیحات و شرایطی که با رعایت آن انسان میتواند زمین مواتی را آباد (احیاء) یا سنگچینی (تحجیر) کرده...
صدقه
اهمیّت صدقه «صدقه»، از اموری است که آیات متعدّد و روایات فراوان و متواتری در ترغیب و تشویق به آن وارد شده است؛ روایت...
رجوع از هبه
ج۳، مسئله ۱۲۸۹ . عقد هبه پس از تحقّق آن از طرف کسی که مال به او هبه شده لازم[۱] و از طرف هبه کننده جایز محسوب میشود و...
شرایط هبه
هبه تعریف و شرایط اصل هبه ج۳، مسئله ۱۲۶۶ . «هبه» (بخشش) آن است که انسان مالی را بدون اینکه عوضی در مقابل آن مال قرار...
عاریه
تعریف و شرایط اصل عاریه ج۳، مسئله ۱۲۳۳ . «عاریه» آن است که انسان مالی[۱] را در اختیار دیگری قرار دهد تا بدون اینکه...
ودیعه
فضیلت امانتداری قرآن کریم دربارۀ اهمیّت امانتداری میفرماید: «... فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُکُمْ بَعْضاً فَلْیُؤَدِّ...
وکالت
تعریف و شرایط اصل وکالت ج۳، مسئله ۱۱۴۸ . «وکالت» آن است که انسان اموری مانند انجام معاملات و کارهای مربوط به آنها -...
کفالت
تعریف و شرایط اصل کفالت ج۳، مسئله ۱۱۲۷ . «کفالت» آن است که فرد متعهّد شود شخصی را که حقّی - مالی یا غیر مالی[۱] - بر...
حواله دادن
تعریف و شرایط اصل حواله ج۳، مسئله ۱۱۰۹ . «حواله» قراردادی است که در آن، بدهکار طلبکار خود را برای دریافت طلبش به شخص...
ضمانت
تعریف ضمانت و اقسام آن ج۳، مسئله ۱۰۷۱ . «ضمانت»، قرارداد دو طرفهای است که به دو صورت منعقد میشود: ۱. ضمانت به صورت...
تقاصّ
تعریف و شرایط تقاصّ ج۳، مسئله ۱۰۴۹ . اگــر فــرد مـال شخصــی را بدون اجازۀ وی، در ازای مال خــود (مانـــنــد طلبی که...
ربای دیرکرد
دیرکرد همان طور که در فصل «معاملات باطل و حرام» ذکر شد، ربا بر سه قسم است؛ در این فصل، احکام قسم سوّم آن (ربای دیرکرد)...
ربای در قرض
تعریف قرض ربوی و حکم حرمت و مالکیّت اصل قرض همان طور که در فصل «معاملات باطل و حرام» ذکر شد، ربا بر سه قسم است، که در...
شرایط قرض
قرض فضیلت قرضالحسنه قرض دادن به مؤمنین - به ویژه نیازمندان - از اعمال مستحب است و در قرآن کریم و روایات معصومین(علیهم...
رهن
رهن[۱] تعریف و شرایط اصل رهن ج۳، مسئله ۹۶۶ . «رهن» آن است که انسان مالی را نزد دیگری در مقابل دین[۲] یا مال معینّی...
