مسئله ۱۴۳ : حج بر سه قسم است :
(۱) حج تمتع
(۲) حج اِفراد
(۳) حج قِران
و قسمت اوّل، یعنی حج تمتع وظیفه کسی است که فاصله وطنش تا مکه بیش از شانزده فرسخ باشد .
و اما قسمت دوّم و سوم، یعنی حج اِفراد و حج قران وظیفه اهل مکه است و کسی که فاصله بین وطنش و مکه کمتر از شانزده فرسخ باشد .
مسئله ۱۴۴ : کسی که تکلیفش حج اِفراد و یا قِران باشد اگر حج تمتع بجا آورد برای او کافی و مجزی نخواهد بود، همچنان که کسی که تکلیفش حج تمتع باشد اگر حج قِران و یا اِفراد بجا آورد برای او کافی و مجزی نخواهد بود، بلی در بعضی حالات تکلیف کسی که باید حج تمتع انجام دهد منقلب می‌شود به حج اِفراد چنانچه بیان آن خواهد آمد .
این حکم حجةالاسلام بود، و اما حج مستحبی و حجی که نذر شده است بدون تعیین نوع آن و حجی که به آن وصیت شده است بدون تعیین نوع آن، پس در اینها شخصی چه نزدیک مکه باشد یا دور مخیر است هرکدام از انواع ذکر شده را انجام دهد اگرچه افضل تمتع است .
مسئله ۱۴۵ : کسی که وطنش بیش از شانزده فرسخ از مکه دور بوده و فعلاً در مکه اقامت نموده، در سال سوم اقامتش تکلیفش حج اِفراد یا قِران خواهد بود، و اما قبل از آن تکلیفش حج تمتع است و در آنچه که گفتیم فرقی نمی‌کند که استطاعتش و وجوب حج بر او قبل از اقامت در مکه حاصل شده باش یا در خلال اقامت، همچنان که فرقی نمی‌کند که اقامتش به قصد توطّن و آنجا را وطن خود قرار دادن باشد و یا نباشد، و همچنین است حکم هرکسی که در غیر مکه از جاهایی که فاصله آنها با مکه کمتر از شانزده فرسخ باشد اقامت کند .
مسئله ۱۴۶ : هرگاه شخصی در مکه اقامت نماید و قبل از آنکه تکلیفش مبدل به حج اِفراد یا حج قِران شود بخواهد حج تمتع انجام دهد، گفته شده است که : جایز است برای عمره تمتع از اولین نقطه خارج حرم محرم شود، ولی این حکم خالی از اشکال نیست، و احوط این است که به یکی از میقاتها رفته و از آنجا برای عمره تمتع محرم شود، بلکه احوط این است که به میقات اهل وطن خود برود، و ظاهر این است که حکم هرکسی که در مکه باشد و بخواهد حج تمتع را اگرچه مستحبی انجام دهد همین است که ذکر شد .